Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı’ndaki (FRA) insan hakları uzmanları, Kıbrıs mahkemelerinde görülen davalarda AB Temel Haklar Şartı maddelerinin kullanımının sınırlı olduğunu tespit etti. Uzmanlardan Nikos Trimikliniotis, Parlamento İnsan Hakları Komitesi toplantısında yaptığı açıklamada, dokuz farklı alanda inceleme yaptıklarını ve Şartın uygulanmasında ciddî eksiklikler olduğunu belirtti.
Trimikliniotis, Kıbrıs’taki üç erkin eylemlerinin ve projelerinin insan haklarını güvence altına alan maddelerle uyumluluğunu inceleyecek bağımsız bir kurumun oluşturulmasının âciliyetini vurguladı. Ayrıca, devletin uyguladığı politikaların insan hakları sözleşmeleriyle uyumlu olmasını sağlayacak bir izleme kuruluşunun gerekliliğine dikkat çekti. Avukatlar Birliği temsilcisi de insan hakları gözlemciliği kurulmasının önemine değinerek, Meclisin yasa tasarılarının Şart ile uyumluluğunu denetleyecek bir birim oluşturarak örnek teşkil edebileceğini ifade etti.
Trimikliniotis, yasa tasarılarının Şart ile uyumlaştırılması konusunda ciddi bir eksiklik olduğunu, tasarılar için ise en azından formalite icabı bir değerlendirme yapıldığını belirtti. Gerçek bir değerlendirme için detaylı araştırma ve kamuoyu danışması yapılması gerektiğini ekledi.
AB fonlu projelerin Şart ile uyumlu olması gerektiği belirtilirken, bu projelerde olası hak ihlallerine karşı kırmızı çizgiler belirlendiği ifade edildi. Ancak, Şartın yargı süreçlerinde kullanımının sınırlı olduğu, özellikle kişisel verilerin korunması ve polis soruşturmaları gibi konularda kullanıldığı, eşitlik, ayrımcılık, çocuk hakları ve engelli hakları konularında ise yeterince kullanılmadığı vurgulandı.
Trimikliniotis, bu durumun nedenleri arasında yasal sistemdeki kısıtlamalar, bilgi eksikliği ve sivil toplum kuruluşlarının mağdurlar adına hareket etme konusundaki kısıtlamaları saydı. Yüksek maliyetler, süreçlerdeki gecikmeler ve sınırlı hukuki yardım gibi adalete erişim zorluklarının da Şartın kullanımını engellediği belirtildi. UNHCR temsilcisi ise, adalete erişimdeki kısıtlamaların Kıbrıs’taki göçmenleri ve sığınmacıları da olumsuz etkilediğini doğruladı. (KHA)
