
Cumhurbaşkanı Nikos Christodoulides, Kıbrıs’taki BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisi Colin Stewart’ın ara bölgedeki ikametgâhında, Kıbrıs Türk toplumu lideri Ersin Tatar ile yaptığı görüşmede sekiz maddelik bir öneri paketi sundu.
Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gazetecilere açıklamalarda bulunan Christodoulides, “Bir dizi geçiş noktası ve New York’ta BM Genel Sekreteri ile görüştüğüm ve Genel Sekreter’in olumlu karşıladığı diğer fikirleri içeren sekiz maddelik bir öneri paketi sundum.” dedi.
Christodoulides, Tatar’ın bugün karar alma noktasında olmadığını söylediğini kaydederek “Eğer olumlu bir yanıt söz konusu olsaydı, paketin sekiz maddesini de kamuoyuna açıklayacaktık” dedi.
Cumhurbaşkanı, sunduğu sekiz maddenin birbiriyle ilişkili olduğunu ve “sekiz maddeden birini seçip ilerleme” gibi bir seçenek olmadığını vurguladı.
Tatar’ın karar almak ve kamuoyuna açıklamak için zamana ihtiyacı olduğunu söyleyen Christodoulides, “Tatar hazır olduğunda yeniden görüşeceğiz” dedi.
Gazetecilerin, sekiz maddenin açılacak geçiş noktalarıyla ilgili olup olmadığı sorusuna Christodoulides, “geçiş noktaları ile New York’ta da görüştüğümüz, benim inisiyatifimle gündeme gelen ve Genel Sekreterin olumlu yaklaştığı ancak Tatar’dan olumlu yanıt alamadığımız diğer fikirlere temas ettim” yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı, geçiş noktaları konusunun yanı sıra, önerdiği maddelerin Kıbrıs sorunuyla ilgili Sivil Toplum Danışma Komitesi, bir Hakikat Komisyonu ve Gençlik Teknik Komitesi kurulması gibi fikrileri de içerdiğini belirterek, Tatar’dan öneriler hakkında “yanıt gelmediğini” kaydetti.
Christodoulides, bugünkü toplantının ardından müzakerecilerin görüşmelere devam edeceğini kaydederek “Tatar hazır olur olmaz, görüşmeye hazır olacağı” mesajını verdi.
Bir gazetecinin, Tatar’ın Lympia ve Athienou konularında olumlu tavır takındığı yönündeki yoruma Christodoulides, “Hayır, Athienou konusunda olumlu değildi. Eğer Athienou konusunda olumlu olsaydı, duyurular yapılabilirdi” şeklinde yanıt verdi.
Cumhurbaşkanı, “Tatar -kendi adına konuşmak istemiyorum- bazı fikirler gündeme getirdi ve ben hemen yanıt verdim. Biri, bizim hazır olduğumuz, (Athienou’daki geçiş noktası) içindi. Diğeri (Lymbia’daki geçiş noktası) içindi. Öneri sunulduğu şekliyle Rumların yararına değil” dedi. Christodoulides, bu önerinin Athienou geçiş noktası tartışmasını başka yöne çekmek için yapıldığını belirtti.
“Biz, Athienou, Pirgos Tillirias ve civar bölgelerin sakinlerinin taleplerini de dikkate alarak, Kıbrıs halkının tamamının, Kıbrıslı Türklerin de yararına olacak somut öneriler sunduk. Geçmişte de anlaşmaya varılan ancak uygulama aşamasına gelindiğinde Türk tarafından geri adım atıldığını gördüğümüz, Genel Sekreter ile görüştüğümüz ve Genel Sekreterin olumlu yaklaştığı, toplamda sekiz tane öneri içeren bir paket sunduk. Bu paket, aralarından sadece bazılarının seçilerek ilerlenmesine değil, Kıbrıs halkının tamamının yararına olmasına dayanıyordu. Cevap, netti. (Tatar) Bugün karar alıp açıklama yapma noktasında değildi. Ben de ‘hazır olduğunuzda tekrar görüşmek için burada olacağım’ dedim.”
Gazetecilerin, yeni görüşmenin BM Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo’nun Kıbrıs’ta bulunduğu süreçte gerçekleşip gerçekleşmeyeceği sorusuna Christodoulides, “Bu tamamen Türk tarafının ne zaman hazır olacağına bağlı. Tekrar ediyorum, bunlar bizim somut önerilerimiz ve görüşmede çok açık bir şekilde belirttim. Eğer bugün olumlu bir yanıt söz konusu olsaydı, kamuoyuna açıklanabilirdi” yanıtını verdi.
Rum tarafının önerdiği bilinen geçiş noktalarının yanı sıra yeni geçiş noktaları için de öneriler olup olmadığı sorusuna Christodoulides, “Hayır, bahsettiğiniz gibi belirli geçiş noktaları söz konusu. Türk tarafının karşılıklı yarar sağlayacak bir durum yaratmak için bahsettiği bazı başka geçiş noktaları da söz konusu” yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı, bu konularla ilgili Tatar’ın yanıt veremediğini ve incelemek için zaman istediğini tekrarladı.
Gazetecilerin, bu paketin “ya hep ya hiç” olup olmadığı sorusuna Christodoulides, “Evet, bu paketin böyle bir boyutu var” yanıtını verdi.
Başka bir soruya yanıt olarak Christodoulides, “Bir sonraki görüşme, olumlu ya da olumsuz bir yanıt gelmesinden bağımsız olarak her halükârda gerçekleşecek. Ancak BM’nin yeni bir toplantı çağrısı yapması konusunda-biz yarın bile hazırız; hatta o anda (bugün) karar alma imkânı olsaydı-o anda (bugün) kamuoyuna açıklanabilirdi” dedi.
Cumhurbaşkanı, “Cevap olumsuz olsa bile, Tatar’ın sunduğumuz sekiz maddelik pakete verdiği yanıtları aktarmak için bir görüşme yapılacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Kıbrıs Haber Ajansının (KHA) edindiği bilgilere göre, sunulan sekiz madde arasında Piroi- Athienou, Mia Milia, Kokkina Louroujina’da geçiş noktaları ve yer alıyor. Ayrıca, Gençlik Teknik Komitesi, Hakikat Komisyonu, Sivil Toplum eksenli Kıbrıs Sorunu Danışma Komitesi ve Pyla/Pile konusundaki mutabakatın hayata geçirilmesi gibi öneriler de bulunuyor.
Konuya hâkim bir kaynak, “paket” olarak ele alınması gereken konuların başında esas olarak geçiş noktaları meselesinin geldiğine dikkat çekti. Kaynak, Tatar’ın diğer konulardan herhangi birine, örneğin Gençlik Teknik Komitesi önerisine olumlu yaklaşması durumunda, Kıbrıs Rum tarafının konu hakkında olumlu tavır takınmış olacağı bilgisini paylaştı. (KHA)