Μπορείτε επίσης να διαβάσετε αυτό το άρθρο στα τουρκικά και στα αγγλικά.
Milan Theophilou-Woolley – Το Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο (BMO) εκθέτει μια σειρά από διεθνή και εγχώρια αντικείμενα και συλλογές τέχνης. Μία από τις μόνιμες γκαλερί τους, η Γκαλερί της Αρχαίας Κύπρου του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, είναι μια μικρή αλλά θεμελιώδης συλλογή με περίπου 300 αντικείμενα. Τα αντικείμενα αυτά χρονολογούνται από το 2200-2230 π.Χ. και χωρίζονται σε πέντε κύριες ενότητες: Αρχαία Κύπρος με μια ματιά, Αρχαίοι τύποι κυπριακής κεραμικής, Τέχνη και κοινωνία στην Αρχαία Κύπρο: Ερμηνείες, Γλυπτά και Κύπρος και εμπόριο. Το έκθεμα της Αρχαίας Κύπρου βρίσκεται στον τρίτο όροφο της BMO κοντά στα εκθέματα του Αιγαίου, της Αρχαίας Ελλάδας και της Αρχαίας Αιγύπτου.
Η αρχαιολογική καταγραφή της Κύπρου υπάρχει περίπου από το 7000, η οποία επηρεάστηκε κυρίως από τους αυτόχθονες Κύπριους και τη χειροτεχνία τους από χαλκό και ξύλο. Από το 2300 π.Χ., οι μετανάστες από την Ανατολία άρχισαν να επηρεάζουν τα κυπριακά τεχνουργήματα με την εισαγωγή της “κόκκινης κεραμικής” και των διαφορετικών μεθόδων χαλκοτεχνίας.
Το έκθεμα αναφέρεται στην Κύπρο ως “σταυροδρόμι της Μεσογείου” και “η γη του χαλκού”, που στεγάζει ένα στυλ τέχνης και κεραμικής που είναι εντελώς μοναδικό στις γύρω περιοχές. Η Κύπρος προσδιορίζεται επίσης ως μια διάσημη περιοχή για την εξελιγμένη εργασία χαλκού και τις δεξιότητες του μεταλλουργού κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Τα αντικείμενα στην έκθεση “Αρχαία Κύπρος” δείχνουν πώς τα κυπριακά αντικείμενα επηρεάστηκαν από τους Αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους, τους Ασσύριους, τους Φοίνικες, τους Πέρσες και ακόμη και την Ανατολική Ασία. Μικρές στυλιστικές λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένων των λεπτών τεχνικών σκαλίσματος, υποδεικνύουν εξωτερική επιρροή που δεν συναντάται συνήθως σε γηγενή κυπριακά τεχνουργήματα.
Ορισμένα από τα αντικείμενα που παρουσιάζονται σε αυτή την έκθεση περιλαμβάνουν ευρήματα του Γερμανού αρχαιολόγου Max Ohnefalsch-Richter, του οποίου το πιο σημαντικό αρχαιολογικό έργο και η ενασχόληση με την αρχαιότητα επικεντρώθηκε στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της βρετανικής αποικιοκρατίας. Τα ευρήματα που του αποδίδονται περιλαμβάνουν ευρήματα στο αγροτικό ιερό του Απόλλωνα στη Φράγκισσα (κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Ταμασού). Τα σημερινά χωριά που εκτείνονται στην περιοχή αυτή περιλαμβάνουν το Πολιτικό, το Επισκοπείο και το Πέρα. Η BMO στεγάζει αρκετές ανασκαφές του Ohnefalsch-Richter, συμπεριλαμβανομένων ευρημάτων από συνωστισμένες βάσεις αγαλμάτων, θραυσμάτων ασβεστόλιθου και αγαλμάτων από τερακότα.
Ένα άλλο εξέχον χαρακτηριστικό αυτής της έκθεσης είναι η έμφαση στη μοναδική ποιότητα της κυπριακής αρχαιολογίας. Ενώ υπάρχουν πολλές επιρροές από τις γύρω περιοχές, τα κυπριακά τεχνουργήματα στηρίχθηκαν σε τοπικά υλικά και σχέδια. Στην Αρχαία Κύπρο, οι γλύπτες δεν είχαν τοπική πρόσβαση σε μάρμαρο, οπότε έπρεπε να βασιστούν στον ασβεστόλιθο, έναν άφθονο πόρο που βρέθηκε στην πεδιάδα της Μεσαορία, ανατολικά της Λευκωσία. Η χρήση του ασβεστόλιθου επέτρεψε στα κυπριακά γλυπτά να δημιουργήσουν μικρές λεπτομέρειες που δεν θα αποδίδεται με άλλους πόρους. Επιπλέον, οι Κύπριοι γλύπτες βασίζονταν επίσης στην τερακότα για τα γλυπτά τους. Οι Κύπριοι γλύπτες παρήγαγαν τερακότα με έντονα χαρακτηριστικά της ιθαγενούς τέχνης στην Κύπρο κατά την Εποχή του Χαλκού και την Αρχαϊκή περίοδο. Αυτές οι τερακότες ήταν χειροποίητα ειδώλια που ανέστειλαν κυπριακούς χαρακτήρες, είδωλα και ντόπιους. Ενώ αυτά τα αντικείμενα διατηρούν την καλλιτεχνική μοναδική ποιότητα μέχρι σήμερα, η αυτόχθονη κυπριακή τέχνη εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό τον 5η αιώνα π.Χ. λόγω της ξένης παρέμβασης και του εμπορίου με τους γειτονικούς λαούς. Τα κυπριακά σχέδια και η δεξιοτεχνία αυτών των έργων στην Πινακοθήκη Α. Γ. Λεβέντη της BMO είναι μια σημαντική υπενθύμιση ότι τα χαρακτηριστικά της κυπριακής τέχνης παραμένουν διατηρημένα σε εγχώρια και διεθνή μουσεία. Πώς μπορεί αυτή η άποψη για την Αρχαία Κύπρο και τους Κύπριους να εφαρμοστεί στα δικά μας μουσεία;
Τα ταξίδια σε μουσεία μπορούν να δώσουν πληροφορίες για άγνωστες σε εμάς πτυχές της ιστορίας. Ωστόσο, αυτή η συλλογή αντικειμένων τονίζει ότι μια μοναδική κυπριακή ποιότητα στην αρχαία τέχνη δεν είναι αδιανόητη. Ορισμένα υλικά και μορφές είναι γνωρίσματα των κυπριακών τεχνουργημάτων. Η τοποθέτηση ενός εκθέματος πιο κοντά στην αρχαία ελληνική ιστορία δεν πρέπει να υποβαθμίζει τη σημασία των κυπριακών τεχνουργημάτων για την κατανόηση της πολιτιστικής μας ιστορίας. Αν αναγνωρίζουμε τις μοναδικές ιδιότητες της τέχνης μας, θα πρέπει να τις αναγνωρίσουμε και στον εαυτό μας.
15/01/2023
