İTEM Yasası’ndan İTEM-B Yasasına 

Aziz Şah – İTEM Yasası…

1977’de yapılan İskân, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası…

1994’te CTP-DP tarafından yapılan değişiklikle bugün Kıbrıs’ta kör düğüm olmuş bütün sorunların kaynağı olan İTEM Yasası…

2 Aralık 1998’de Kıbrıs FM’in Gündem Kıbrıs programına konuk olan Mehmet Ali Talat şöyle diyor İTEM için:

-“CTP’nin güçlenmeye en yakın parti ve hak sahibi olduğuna inanıyorum. Biz Türkiyelileri dışlamıyoruz. Ekmeğini burada kazanan, çocuğunu burada doğuran ve belki de toplumun en zor yaşam koşullarını yaşayan bu insanların yanındayız. Kaldı ki bu vatandaşlarımız için İTEM Yasası’nı biz yaptık”…

CTP İTEM Yasasını yerleşikler için yaptığını söylüyor…

İTEM Yasasında yapılan son değişikliğe kadar Rumlardan kalan hiçbir taşınmaz mala koçan verilemezdi, sadece tasarruf belgesi verilirdi. Aynen bugün Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Türk malı tutan Rumlara koçan verilmediği gibi…

İTEM Yasası’nda değişiklik yapabilmek için önce Kıbrıs Türk Federe Devleti anayasasındaki, ‘‘Taşınmaz mallar üzerindeki mülkiyet hakkı saklıdır. Bu hak Anayasa’nın herhangi bir kuralına bakılmaksızın gerçek veya tüzel kişilere devredilemez’’ diyen 129’uncu madde ortadan kaldırıldı. Bu maddeyi kaldırmak içi KTFD’yi yıkıp KKTC’yi kurdular…

Sonra, 1977 tarihli İTEM Yasasında 1994’te CTP-DP tarafından bu madde değiştirilerek koçan verilmesinin ve malların satışının önü açıldı.

Birinci DP-CTP hükümeti döneminde Başbakan HAKKI ATUN, Başbakan Yardımcısı ÖZKER ÖZGÜR’ün himayesinde İTEM Yasası meclis komitesinden OY BİRLİĞİ ile geçerek genel kurula sevk edildi. Bu komitenin üyeleri: Kenan Akın, Ruhsan Tuğyan, Hakan Ataker (CTP), Gülsen Bozkurt (TKP), Ahmet Derya (CTP), Mustafa Gökmen ve Ertuğrul Hasipoğlu. Yasa tasarısı, 8 Mart 1994’te meclis genel kurulunda hiçbir vekil söz alıp itiraz etmeden, tüm vekillerin OY BİRLİĞİ ile kabul edildi.

Genel Kuruldaki CTP Milletvekilleri: Özker Özgür, Ahmet Derya, Mehmet Civa, Vasfi Candan, Feridun Önsav, Özkan Murat, Ferdi Sabit Soyer, Sonay Adem, Hüseyin Celal, Ergin Abdullah, Salih Usar, Ömer Kalyoncu, Hakan Atakaer.

TKP Milletvekilleri: Mustafa Akıncı, Hüseyin Angolemli, Mehmet Emin Karagil, İbrahim Koreli, Gülsen Bozkurt.

***

12 Eylül cuntasının eseri KKTC, 1983’te büyük bir ekonomik dönüşümün, dönüşürken çürümenin, toprağın bile kokmasının adıdır.

“KKTC neden kuruldu?” sorusuna her Kıbrıslı üç aşağı beş yukarı, ‘‘Denktaş Kıbrıs Türk Federe Devleti anayasasına göre sadece 2 kez arka arkaya başkan seçilebilirdi. Ölene kadar başta kalabilsin diye KKTC kuruldu’’ der…

Denktaş’tan daha önemli faktörler vardı bu dönüşümü tetikleyen. ‘‘Federe Devlet’ten KKTC’ye geçerken ne değişti?’’ diye bakarsak anlarız. Profesör Tarık Zafer Tunaya’nın dediği gibi ‘‘Her Anayasa değişikliği bir iktisadi dönüşüme denk gelir’’, KKTC’den KTFD’ye dönüşüm de ekonomi-politik bir dönüşümdür.

12 Eylül’ün Türkiye’de sopa zoruyla başlattığı dönüşüm, Kıbrıs’ta 12 Eylül cuntasının kurduğu KKTC’nin anayasası ile sağlandı. Sopanın yaptığını anayasa ile yaptılar!

TC Büyükelçisi de Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin anayasası değişmeyecek diye dönemin ‘‘Yetmez ama Evet’çi’’ solcularını kandırmıştı. İsmail Bozkurt TC Elçisi tarafından aldatıldıklarını ve KKTC ilan edilirken Federe Devlet anayasasına nasıl darbe yapıldığını anlatmıştı. Genel kanı bu anayasa değişikliği ile ‘sol’a karşı yapıldığı yönündeydi…

KKTC’nin 35. kuruluş yıldönümünde konuşan İsmail Bozkurt, TC Elçisinden Türkiye’nin Federe Devlet anayasasının korunacağı garantisini aldığını söyleyerek ‘bizi kandırdılar’ demişti…

İTEM Yasası bu memlekette barış toprağının üzerine dökülen betondur. Şu yukarıda geçen isimlere bir daha bakın. Çocukları işgalcinin kukla meclisinde ‘Ankara vekili’dir bugün. Babaları Rumların malına çökmek için İTEM Yasası’nı yaptı. Çocukları da son kalan Kıbrıslıtürkleri kovmak için İTEM-B Yasası’nı yapar her gün!

(3 Eylül 2022 tarihinde Avrupa gazetesinde yayınlanmıştır)

About the author