1974’ten sonra Rumlar nasıl kovuldu?

Aziz Şah – 1974 istilasından sonra Karpazlı ve diğer kuzeyli Rumların nasıl kovulduğunu anladınız mı?

BM’nin 9 Haziran 1975 tarihli raporuna göre 182.000 Rum Kıbrıs’ta mülteci durumuna düşmüş, 20.000 Rum ise çoğunlukla Karpaz’da olmak üzere kuzeyde kalmıştı.

1976 Ocak’ında adanın kuzeyinde 8.840 Rum, otuz altı ayrı bölgede yaşıyordu. Karpaz’da yaşayan 7.900 kişi ile Girne-Bellapais’te yaşayan 920 kişinin kovulması için özel çaba harcanıyordu…

1975 Haziran’ından 1976 Ocak’ına 20.000 kişi 8.840 kişiye düşürüldü. Kasım 1981’de 1.076’ya düşen yerli Rum sayısı 2012’de 347’ye, günümüzde de 300 civarına inmiştir…

182.000 kuzeyli Rum, 20 Temmuz 1974 işgalinden sonra evlerinden kovularak güneye sürüldü…

Türk işgalinden 11 ay sonra 20.000 Rum kuzeyde yaşıyordu. Peki, 200 bin küsur insandan (küsuratı da var!) geriye nasıl 300 kişi kaldı?

Küsuratı da var. Her küsurat, her bir kişi bir insan hikâyesidir…

1974 istilasından sonra Karpazlı ve diğer kuzeyli Rumların nasıl kovulduğunu anladınız mı?

Benim ailemi kimse kovmadı Leymosun’dan. İngiliz-Türk anlaşması ile İngiliz üsleri üzerinden Türkiye’ye, oradan da işgal bölgesine taşındılar. Ya da başka aileler BM’nin tezgâhıyla güneyden kuzeye taşındı, hiçbir şekilde “nüfus mübadelesi anlaşması” olmamasına karşın. İngiliz’in ve BM’nin oyunuyla…

Emperyalistlerin etnik apartheid planının “kaçınılmaz” bir adımıydı “etnik homojenleştirme”…

Leymosunlular da Karpazlılar da yerinde kalırsa nasıl oynanacaktı 50 sene “iki bölgeli iki toplumlu etnik apartheid federalizm” piyesi?

Kovulmalıydı bu yüzden Bellapaisliler de, Karpazlılar da…

Mülkiyet hakkı emperyalist batıda geçerlidir, telifini ödemeden şarkı bile dinleyemezsiniz Avrupa’da!

Kıbrıslıların mülkiyet hakkı mı var? O da mesele değil! Taşınmaz Mal Komisyonu kurarız, AİHM’i devreden çıkarırız, mal sahiplerini süründürür pişman ederiz Kıbrıslı olduklarına…

1974 istilasından sonra Karpazlı ve diğer kuzeyli Rumların nasıl kovulduğunu anladınız mı?

Karpaz’da 7.900 ve Girne-Bellapais’te 920 Rumun yaşadığı sırada sistematik göçe zorlama haberleri üzerine ABD Büyükelçisi William Crawford Denktaş ile Bellapais’te görüşür:

-“Girne bölgesinde yaşayan Kıbrıslı Rumların kovulması için askeri bir karar alındığı gibi bir sonuca vardık” der ABD’li diplomat Denktaş’a… Denktaş başını sallayarak onaylar Bay Crawford’u.

ABD Büyükelçi sıranın Karpaz’a gelip gelmeyeceğini sorduğunda ise, “Evet, gelecek… Askerin kararı bu yöndedir” der Denktaş. 

1974 istilasından sonra Karpazlı ve diğer kuzeyli Rumların nasıl kovulduğunu anladınız mı?

Karpaz’da bir papaz öldürüldü, kızı tecavüze uğradı, Denktaş bölgeye gitti. Konuyla ilgili ABD Büyükelçisini bilgilendirdi…

12 Eylül 1974’te Karpaz’daki tecavüz ve cinayet hakkında ABD Büyükelçisine bilgi verdi Denktaş. Bunun üzerinden 1 sene 3 ay geçtikten sonra aynı Denktaş 1976 Ocak’ında ABD Büyükelçisi William Crawford’a Girneli Rumların kovulmasından sonra sıranın Karpazlılara geleceğini söylüyordu…

1974 istilasından sonra Karpazlı ve diğer kuzeyli Rumların nasıl kovulduğunu anladınız mı?

Türkiyeli yerleşimci bir muhtar zamanında Karpaz eşeklerine “vur emri” çıkarınca Arif Hasan Tahsin şöyle yazdı:

“Muhtar, ‘Bu eşekler kimin?’ diye sorar.

Kimin olacak? Evleri, bağları, bahçeleri, keçi-koyun davarları, inekleri, domuzları gasp edilen Kıbrıslılardır.

Evi, bağı-bahçeyi vesaireyi aldınız, eşeği sahibine yaptığınız gibi sokağa attınız.

O ‘vur emri’ verdim ‘yatırıp vuracağım’ dediğin eşekler, senin ve senin gibilerin oturdukları evlerin asıl sahipleridirler.

Yani haklarında, Karpaz yöresinde sürekli olarak şikayet edilen eşekler, şikayetçilerin işgal ettikleri evlerin, ahırların gerçek sahipleridirler”…

***

Yıl 2023, aylardan Ağustos… Türkiyeli bir yerleşimci gidip Karpaz’da Apostolos Andreas manastırında papazı taciz etti. Kameraya çekerek de sosyal medyada paylaştı.

Bu saldırganın ayrıca “Büyükelçi” İnal Batu’nun yerleşimcilere kurdurduğu faşist Yeni(den) Doğuş Partisi’ne mensup olduğu da anlaşıldı. Hiçbir şey tesadüf değil…

-Türk askerinin kararı Rumların kovulması yönündedir, demişti Denktaş ABD Büyükelçisi Crawford’a.

1974 istilasından sonra Karpazlı ve diğer kuzeyli Rumların nasıl kovulduğunu anladınız mı?

(19 Ağustos 2023 tarihinde Avrupa gazetesinde yayınlanmıştır)

About the author