Filistin’in Deyr Yasin, Kıbrıs’ın Athalassa katliamları

Türk ordusunun bombaladığı Athalassa Akıl Hastanesi.

Aziz Şah – Travma tedavisi gören 11 Filistinli çocuk İsrail’in bombardımanında aileleriyle birlikte öldürüldü Mayıs 2021’de…

Haberi veren Norveç Mülteci Konseyi Genel Sekreteri Jan Egeland şöyle dedi:

“Travma tedavilerine yardım ettiğimiz, güvende olduklarını düşündüğümüz 11 çocuğun evlerinde iken bombalandığını öğrendiğimizde yıkıldık. Artık gittiler, aileleriyle birlikte öldürüldüler, hayalleri ve peşlerini bırakmayan kabuslarla gömüldüler. İsrail’i bu çılgınlığı durdurmaya çağırıyoruz. Çocuklar korunmalı. Evleri hedef olmamalı. Okullar hedef olmamalı. Derhal onları bombalamayı bırakın.”

Haberi okuduğumda önce 20 Temmuz 1974’te Lefkoşa’da Türk Hava Kuvvetleri tarafından bombalanan Athalassa Akıl Hastanesi’ni hatırladım; sonra da Filistin’de Deyr Yasin’de İsrail’in yaptığı katliamdan sonra inşa ettiği akıl hastanesini…

1948’de Haganah’ın başını çektiği paramiliter Siyonist çeteler Kudüs’ün batısında kalan Deyr Yasin’de etnik temizliğe girişti. Ardından da öldürdükleri 250’yi aşkın insanın cesetlerini kamyonlara doldurarak Kudüs sokaklarında zafer turu attılar…

Deyr Yasin katliamının hedefi, korku salarak Filistinlileri göçe zorlamak ve kendiliğinden bir etnik temizlik gerçekleştirmekti. O katliamdan sonra İsrail katledilenlerin kalıntıları üzerine bir akıl hastanesi inşa etti.

Deyr Yasin’de soykırıma uğrayan Filistinlilerin kalıntıları üzerine inşa edilen akıl hastanesinde Yahudi soykırımından sağ kurtulan mağdurlar tedavi edildi…

Bu konuda Yahudi sinemacı Udi Aloni de insanı serseme çeviren bir film çekti “Bağışlamak” adında…

Film şu pasajla başlıyor: “9 Nisan 1948’de yahudi milisler Filistin köyü Deyr Yasin’e girer ve 100’den fazla köylüyü öldürür. Hemen ardından yıkıntılar üzerine bir akıl hastanesi inşa edilir. İlk hastalar Yahudi Soykırımı’ndan kurtulanlardı. Efsaneye göre hayatta kalanlar köyün hayaletleriyle iletişim kurmuşlardı.”

Filmin asıl adamı Auschwitz’ten kurtulan Yakop’tu. Deyr Yasin’in yıkıntıları üzerindeki akıl hastanesinin avlusunu kazarak psikiyatra ders verir Yakop…

-“Ben köstebeğim” der. Toprağı kazarak köyün eski sahiplerine ait eşyalarla tedavi olur. “Çok faydalı bir terapi yöntemi” der doktora…

-Herr Doktor! Beni tedavi etmeyeceksin değil mi?

Deyr Yasin’deki akıl hastanesi nasıl Filistin’in trajedisi ise Athalassa Akıl Hastanesi de Kıbrıs’ın trajedisidir. 43 yıl unutuldu Türkçe ve Rumca konuşan Kıbrıslıların bir arada gömülü oldukları Athalassa toplu mezarı… Bombardımanda ölen 31 Kıbrıslı kurbanın Ağustos 2017’de savaştan 43 sene sonra ulaşıldı kemiklerine…

Bombardımandan sonra hastane bahçesinde açılan kraterlere gömülmüştü bu 31 Kıbrıslı…

Travma tedavisi gören 11 Filistinli çocuğun bombardımanda öldürüldüğünü okuyunca bunları hatırladım.

1981 Temmuz’u…1974 savaşından sonra yas tutmak yerine ganimet, yağma ve nüfus taşıma telaşına düşenler hayatta olan 31 Kıbrıslı Türk akıl hastasını güneyde unuttu…

Nasıl ki ölü “deliler”in kemiklerini toprağın altında unuttuysak, diri “deliler”i de “o taraf”ta unuttuk…

Temmuz 1981’de 31 Kıbrıslı Türk akıl hastası BM nezaretinde Ledra Palas’tan Kıbrıs Türk Federe Devleti yetkililerine teslim edilir…

Barikatta tezahüratlarla karşılanır savaştan sonra güneyde unuttuğumuz “delilerimiz”… Ne hissettiler acaba o an? Olan bitenin farkında mıydılar? Kuzey-güney var mıydı onlar için?

Akıl hastaları hastaneye nakledildikten sonra bir de tören düzenlenir “Barış ve Ruh”ta. “Kıbrıslı Türk akıl hastalarımızın aramıza katılmasının mana ve önemini, toplum olarak bundan duyduğumuz sevinci arz eden” bir konuşma yapar Başhekim…

1974’ten 1981’e kadar “düşman”ın elinde “rehin” kalan “delilerimiz”i unuttuk. Sonra törenle karşıladık…

Merak ederim: Ne yaşadı ve hissetti bu 31 insan savaş sırasında ve sonrasında? Bir Türk “deli” ile Rum “deli” arasında ne fark vardır? 1974’ten sonra güneyde kalan delilerimiz “düşman”ın delileriyle çatışmadı mı? Bölünmüş adanın kuzeyine geçerken ne düşünüyordu Karpaz’dan Baf’a adanın dört bir tarafından olan bu insanlar? 

Akıl hastanemizin adı neden “barış ve ruh”tur? İşgal rejimi “barış”ı bir hastalık olarak gördüğü için mi? 

(10 Ağustos 2023 tarihinde Avrupa gazetesinde yayınlanmıştır)

About the author